Posts

ආදරය සමකාලීන සමාජ දේශපාලන සබඳතාවක් ලෙස - Blood Shadaws

Image
 ජෙහාන් අප්පුහාමිගේ Blood Shadows නාට්‍යය පසුගිය දිනක මරදානේ එල්ෆින්ස්ටන් රගහලේදී වේදිකාගත විය. ජනතා විමුක්ති දේශපාලනය සහ ජන අරගල වාමාංශය සමග දීර්ඝකාලීන සබඳතාවක් සහිත කලාකරුවෙකු වූ ජෙහාන් පසුගිය ගෝල්ෆේස් අරගල සමයේ මීගමුව කටුවාපිටිය දෙවස්ථානයේ සිට ගෝල්ෆේස් අරගල භූමිය තෙක් “කුරුසියක් කර තබාගෙන” ආවේ පාස්කු ප්‍රහාරයේ වින්දිතයන්ට යුත්තිය ඉටු කිරීමක් පිළිබඳ ඉල්ලීමක්ද ගැබ් කොටගෙනය. වෙරොනිකා මටත් දැන් පිස්සු, සින්දු පහයි කෝල්ස් පහයි, හොරු..... ලෙස නාට්‍ය කලාව වෙත කළ ඔහුගේ මැදිහත්වීමේ අලුත්ම ප්‍රතිප්‍රදානය Blood Shadows ය.  ජෙහාන් විසින් කලකට ඉහත ලියන ලද නාට්‍ය පිටපත, පසුගිය ගෝල්ෆේස් අරගලයේ අත්දැකීම සමග “මුහුන් කිරීම”ට ජෙහාන් උත්සාහගෙ තිබුණේ, යම් නුමුහුම් වීමක්ද සමගය. නාට්‍ය ආරම්භයේදී කඳුළු ගෑස් සහ බැටන් පොලු ප්‍රහාර මැද වේදීකාවට එන තරුණිය සමකාලින රැඩිකල් තරුණ හා ශිෂ්‍ය දේශපාලනයේ නියෝජනයක් වන විට, ඇයට හමුවන දේවදූතයා 80 දශකයේ ජනතා විමුත්ති දේශපාලනයේ නියෝජනයක් ලෙස අභිමුඛ කිරීමට නාට්‍ය ආරම්භයේදීම නාට්‍ය කරුවා උත්සාහ කොට ඇත.  “දූතයා - ඒත් උන් මට මොකද කළේ ..... මට විතරක් නොවෙයි ඒ මොහොතේ අපේ උන්ට මොක

වාම ජනතාවාදී කාව්‍යකරණයක් උදෙසා ‘මේ ගසට ගල් ගසන්න’

Image
ලක්ෂාන් සිය කාව්‍යයෙන් යම් ආකාරයක ජනතාවදී කාව්‍යයක් ගොඩනැගීමට උත්සාහ දරන්නට යන බව කෘතියේ පෙරවදනින් හැඟීයයි. ජනතාවාදී කාව්‍යකරණය යනු කුමක් දැයි සංකල්පගත කරගැනීම අවශ්‍යය. ඇතැම් විට කාව්‍ය විවේචනයට බඳුන් වන්නේ එම කාව්‍යයෙන් හුදු ජනතාවාදයක් ප්‍රකාශ වෙනවා කියා ය. අප ජීවත් වන්නේ ජනතාවාදයේ නැඟීමක් ඇති කාලයකැයි කියැවේ. මෙය කොටින් ම නිශ්චිත අර්ථයක් නොමැති රටින් රටට වෙනස් විය හැකි අදහසකි. ඉන්දියානු ජනතාවාදය ලාංකේය ජනතාවාදයෙන් වෙනස් වේ. මේ නිසා ජනතාවාදයේ බොහෝ ස්වරූප ඇත.  න්‍්බ-උැරබැර ඵඤූකකැර ගේ සූත්‍රගත කිරීම බොහෝ විට පුලු‍ල්ව උපුටා දක්වනු ලැබේ: ඔහුට අනුව, ජනතාවාදය (ජනප්‍රියවාදය) යනු යම් ආකාරයකින් සදාචාරාත්මකව පහත් හෝ දූෂිත යැයි සලකන ප්‍රභූන්ට ‌එරෙහිව සාදාචාරාත්මක ලෙස පාරිශුද්ධ සහ එකාග්‍ර වූ (නමුත් අවසානයේ ප්‍රබන්දමය) ජනතාවක් පෙළ ගස්වන දේශපාලන ලෝකය අවබෝධ කරගන්නා ආකාරයකි; දේශපාලනයේ සුවිශේෂී සදාචාරවාදී පරිකල්පනයකි.  භැසක උ්කනැර මේ නිර්වචනයට වැඩිදුරටත් එකතු කරමින් පවසන්නේ ජනතාවාදීන් දේශපාලනය සමාන සහ පසමිතුරු කඳවරු දෙකක් අතර ද්විරූප ප්‍රතිවිරෝධයක් (double antaoganism) ලෙස දකින බවයි.   සාමාන්‍යයෙන් ජන

Song Zone - 'අක්කලාගෙ වෙන්න"

Image
පද - හර්ෂණ කේ. පෙරේරා  සංගීතය - ඊවෝ බීට්ස්  ගායනය - මංජුලා සෙව්වන්දි ලංකාවෙ කැම්පස්වල උපසංස්කෘතික භාෂාවෙන් කියනවා නම්  ‘ලැම්බට් වීම’ ගැන සින්දුවක්. සාමාන්‍යයෙන් ලංකාවෙ ඇහෙන සින්දුවල කතා නොකරන විෂයක්. ඒ වුණාට ප්‍රේම, විවාහ සම්බන්ධතාවලට අදාළව ඕන ම සමාජයක දකින්න තියෙන කැටගරියක්. හැබැයි ඉතිං ලංකාවෙ නම් පොෂ් වගේ පෙන්නන්න හදන නාගරික පහළ මැද පන්තිය පවා ඇඹරෙන මාතෘකාවක්.  ප්‍රේමයට අදාළව ‘වයස’ කියන සාධකය එතරම් වැදගත් සාධකයක් විදියට ලෝකයා දකින්නෙ නැති වුණාට සරාගී ප්‍රේම සබඳතාවල දී පිරිමියා, ගැහැනියට වඩා වයසින් වැඩි වෙන්න ඕන කියන පීතෘමූලික අදහස, සෑහෙන දිගු ඉතිහාසයක් තිස්සේ ගොඩනැගෙන්නක්. මනුෂ්‍යයාගේ උත්පත්තිය ගැන කියන බයිබල් විස්තරය මේකට හොඳ ම සාක්ෂියක්.  බයිබලේට අනුව දෙවියන් වහන්සේ, උන්වහන්සේගේ සිරුරේ හැඩයට සමාන වන විදියට ‘ආදම්’ බිහි කරලා, ඊට පස්සෙ ආදම්ගෙ ඉලඇටයකින් තමයි ‘ඒව’ නිර්මාණය කරන්නෙ. ඒ කියන්නෙ මේ ලෝකෙ හමු වෙන පළමු කපල් එක ගත්තත් පිරිමියා ගැහැනියට වඩා වැඩිමල් කියන එක. දෙවියන් වහන්සේවත් සම්බන්ධ කරගෙන මේ හදපු ප්‍රවාදයට සෑහෙන තරමේ සමාජ බලයක් යුරෝපය තුළ පවා ලැබුණා. ඉතිං බමුණු මතවාද අධිනිශ්චය වෙ

පාරාදීසයක යටි වියමන Paradise

Image
(ප්‍රසන්න විතානගේ අධ්‍යක්ෂණය කළ Paradise චිත්‍රපටය පිළිබඳ විමසුමකි) ප්‍රසන්න විතානගේ විසින් අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද නවතම චිත්‍රපටය, ‘පැරඩයිස්’ මේ වනවිට සිනමා ශාලාවල තිරගත වෙමින් තිබේ. එය සමාන්තරව තිරගත වූ ලංකාවේ සහ ඉන්දියාවේ යන රටවල් දෙකෙහිම විශාල ප්‍රේක්ෂක ප්‍රතිචාරයක් ලබන බවද වාර්තා වී තිබේ.  මීට පෙර ප්‍රසන්න විතානගේ නිර්මාණය කළ බොහොමයක් චිත්‍රපටවල යම් එක නිශ්චිත තේමාවක් හරහා කෘතිය විකාශනය වුවද, පැරඩයිස් විවිධ තේමාවන් රාශියක සංයුක්ත ඉදිරිපත් කිරීමකි. එය ලංකාවේ ආර්ථික අර්බුදය, එයට එරෙහිව පැනනැගුනු ජන අරගලය, රාජ්‍ය මර්දනය, පොලීසියේ දූෂිත බව, ඉන්දියානු තානාපති කාර්යාලයට පැමිණිලි කරන බව පවසන සැනින් පොලිස් නිලධාරියෙකු බියපත් වන තරමට ලංකාවේ ආණ්ඩුවේ විදෙස් ප්‍රතිපත්තියේ ඇති පරාධීන බව, පරිසර විනාශය, කඳුකර තමිල් ජනතාව මුහුණ දෙන විශේෂ ප්‍රශ්නය, ජාතිවාදය වැනි තේමාවන්වල සිට පවුල තුළ පුරුෂ මූලිකත්වය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය දක්වා වන පුළුල් පරාසයක තේමා අන්තර්ගත කර ගනී. එහෙත් ඒවා මුළුමනින් වියුක්ත හා කැබලි වූ කරුණු සමූහයක් ලෙස ඉදිරිපත් නොවී ඒවායේ අන්තර් සම්බන්ධය සහිතවම කෘතිය තුළ සංවාදයට බඳුන් වීම පැරඩයිස්හි

Oppenheimer පුද්ගල අත්වැරැද්දක්ද, දේශපාලන පීලිපැනීමක්ද?

Image
  ඔස්කාර් 2023 සම්මාන උළෙලේදී හොඳම චිත්‍රපටය , හොඳම අධ්‍යක්ෂණය , හොඳම නළුවා , හොඳම සහාය නළුවා , හොඳම සංගීතය , හොඳම කැමරාකරණය , හොඳම සංස්කරණය ඇතුළු සම්මාන 7 ක් දිනා ගත්තේ ක්‍රිස්ටෝපර් නෝලන් නිර්මාණය කළ ඔපන්හයිමර් චිත්‍රපටයය. තවත් සම්මාන 6 කට එය නිර්දේශ වී තිබිණි. ක්‍රිස්ටෝපර් නෝලන් හොඳම අධ්‍යක්ෂකවරයා ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වෙද්දී ඔපන්හයිමර් චිත්‍රපටයේ ඔපන්හයිමර් ලෙස රඟපෑ කිලියන් මර්ෆි හොඳම නළුවා බවට පත්වුයේ එහිදී කළ විශිෂ්ට රංගනය හේතුවෙනි. මෙම ඔස්කාර් සම්මානත් සමගින් ඔපන්හයිමර් ලබාගත් ජාත්‍යන්තර සම්මාන සංඛ්‍යාව 333 ක් විය. ලොව පුරා මිලියන 100 ක ජනතාවක් ඔපන්හයිමර් නරඹා ඇති අතර එය එක්සත් ජනපද ඩොලර් බිලියනයක වාර්තාගත ආදායමක් උපයාගෙන ඇත. ඔපන්හයිමර් සඳහා ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රේක්ෂක ප්‍රතිචාරය මෑත කාලයේ ඉහළම ප්‍රතිචාරයකි. මෙම කෘතියට පාදක වන්නේ දෙවන ලෝක යුද්ධය අවසානයේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය විසින් ජපානයේ හිරෝෂීමා සහ නාගසාකි නගර වලට හෙලන ලද විනාශකාරී පරමාණු බෝම්බයේ නිර්මාපකයා වන විශිෂ්ට භෞතික විද්‍යාඥ ජේ. රොබට් ඕපන්හයිමර්ගේ චරිතාපදානයයි. චිත්‍රපටය සඳහා පාදක වී තිබෙන්නේ ඉතිහාසඥයන් වන කයි බර්ඩ් ස

ළමා සාහිත්‍යයේ අවගමනය සහ ධනවාදයේ දිරාපත් වීම

Image
  ඉතාලි ජාතික ළමා කවි නිර්මාණකරුවකු වන ජාන් රෝදාරිගේ කවි ගණනාවක් සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය කර , හිල්මි සුපුන් පෙරේරා සහ තරුෂ පෙරේරා සැකසු ‘මජිකාමේන්තේ’ කෘතිය එළිදක්වන අවස්ථාවේ පුබුදු ජයගොඩ සහෝදරයා කළ දේශනය ඇසුරින් සැකසුණි. ඉතාලි ජාතික කවියෙකු වන ගේ ළමා කවි ගණනාවක් මජිකාමේන්තේ නම් පොතක් ලෙස සිංහල භාෂාවෙන් එළිදක්වන මේ මොහොතේ ළමා කවි ගැන යම් ප්‍රවේශයක් ගැනීම වැදගත් ලෙස සිතනවා. පොදුවේ ළමා කවි පිළිබඳ ගැටළුවක් දෙස ඔබේ අවධානය යොමු කරනවා. සාමාන්‍යයෙන් අපි පෙර පාසලකට හෝ පාසලක ප්‍රාථමික පන්තියකට ගොස් කුඩා දරුවෙකුට ළමා කවියක් කියන්න කීවොත් සිංහල භාෂාවෙන් ඒ දරුවන් කියන කවි අවම වශයෙන් වසර 70 ක් , 80, 100 ක් පරණ කවි. කුඩා දරුවන්ට තමන්ගේ ආත්මය ප්‍රකාශයට පත්වන බව සිතෙන කවි ලියන්න වැඩිහිටියන් අසමත් වී අඩ සියවසකටත් වැඩි කාලයකට පසුව අපි මේ ළමා කවි ගැන කතා කරන්න වාඩි වෙලා ඉන්නේ.   1940 දශකයෙන් පසුවත් ළමා කවි ලියවුණා. නමුත් ඒවා කුඩා දරුවන්ගේ ආකර්ෂණයට ලක්වී නැහැ. ඒ කවි කුඩා දරුවන් තමන්ගේ ආත්මීය සම්බන්ධයක් සමග ගන්නේ නැහැ. ලංකාවේ අපට දරුවන්ට තමන්ගේම ප්‍රකාශනයක් කියා සිතෙන වර්ගයේ කවි ලියා ගන්න බැරිව දශක 5-

Song Zone - "පොඩ්ඩක් සයිකෝ"

Image
  පද , තනුව සහ ගායනය - ගයාන් පෙරේරා මේ දවස්වල යූ ටියුබ් අවකාශයේ ටිකක් ජනප්‍රිය වෙලා තියෙන මේ සින්දුව තෝර ගත්තෙ අපිටත් පොඩ්ඩක් ‘සයිකෝ’ නිසා ද , කියලා ඔයගොල්ලො හිතයි. ඔව්...ඉතින් එහෙම හිතා ගත්තත් ඒකෙ එච්චර වැරැද්දක් නෑ. මොකද , ඇත්තට ම ගත්ත ම සාමාන්‍ය තත්ත්වය කියලා එකක් මේ ලෝකේ නෑ. සාමාන්‍ය තත්ත්වය කියන්නෙ අපේ ම අර්ථකථනයක්.ඒක අපි ඉන්න තත්ත්වය ස්වාභාවිකකරණය කර ගන්න අපි ම හදා ගන්න දෘෂ්ටිවාදයක්. ඊටපස්සෙ ඒ මත පදනම්ව අනෙකා විනිශ්චය කරන්න අපි පෙළඹෙනවා. එතකොට අපිට වඩා වෙනස් වීම , අපි අර්ථකථනය කර ගන්නෙ පිස්සුවක් විදියට. සයිකෝ , ට්‍රැක් වගේ වචනවලින් සුලබව මේ කාලෙ අපි අනෙකාට දමලා ගහන්නෙ අන්න ඒ නිසා. ජාති , ආගම් , වර්ග , භාෂා , කුල , ප්‍රදේශ වගේ ම ස්ත්‍රී - පුරුෂ සමාජ භාවය වගේ අනන්‍යතා සාධක අධිනිශ්චය කර ගත්ත ම අනෙකා වෙත එල්ල වෙන මේ විවේචනය තව වැඩි වෙනව. මේ අනන්‍යතා සාධක අතර අනෙකා විවේචනය කරන්න ගැහැනු - පිරිමි විභේදනය සෑහෙන්න ප්‍රබල විදියට අදටත් භාවිත වෙනවා කියන එක තමයි මේ සින්දුව අහපු ගමන් මුලින් ම හිතෙන කාරණය වෙන්නෙ. හැබැයි මේක අද ඊයෙ පටන් ගත්ත ගර්හාවක් නෙවෙයි. පිරිමි මුල් වෙලා ගෑනුන්ට මේ